جغرافیای شهر کرسف

جغرافیای کرسف (طبیعی، سیاسی، انسانی، اقتصادی)

الف- جغرافیای طبیعی

 1- موقعیت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی
دهستان کرسف به مرکزیت شهر کرسف با 28 آبادی یکی از دهستانهای بزرگ و پرجمعیت بخش مرکزی شهرستان خدابنده از توابع استان زنجان میباشد که بین 36 درجه و 7 دقیقه عرض شمالی و 48 درجه و 35 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است. این دهستان از طرف شمال به بخش سجاسرود، از طرف شمال غربی و غرب به دهستان سهرورد، از طرف جنوب به بخش افشار و بزینه رود و از طرف شرق به شهرستان خرارود محدود میشود. شهر کرسف ناحیه ای کوهستانی است که ارتفاع آن از سطح دریا تقریبا 2000 متر میباشد.

  فاصله این شهر تا خدابنده (قیدار) 14 کیلومتر و تا مرکز استان 94 کیلومتر میباشد که از طریق جاده آسفالته ارتباط آنها برقرار میباشد. این دهستان در حال حاضر دارای 2341 خانوار بوده و 12902 نفر جمعیت دارد . لازم به توضیح است که کرسف قبلا" مرکز دهستان سهرورد و دارای 36 آبادی بود و روستای سهرورد نیز یکی از روستاهای تابعه کرسف بود که در سال 74 به دو دهستان کرسف و سهرورد تجزیه گردید.

2- ناهمواریها
در قسمت شمالی شهرک کرسف ادامه رشته کوههای قیدار قرار دارد که دارای دره های عمیق میباشد و مهمترین این دره ها به برک دره و گنگ دره معروفند و مهمترین قله آن قله شته داغ میباشد. قسمت جنوب غربی کرسف پوشیده از جنگل است و بافت شهری و مسکونی در دشت میانی این دو قرار دارد که برای ساخت مناسب می باشد و هر چه از شمال کرسف به جنوب آن حرکت کنیم میزان ارتفاع کمتر می شود .

3- آب و هوا
       آب و هوای این شهر  به علت اینکه در منطقه کوهستانی واقع شده دارای زمستانی سرد و خشک و تابستانی معتد ل می باشد.  اختلاف درجه حرارت بین شبانه روز و فصول سرد و گرم زیاد است. سرما در کرسف از اوایل آذر ماه شروع و تقریبا تا اواخر فروردین ادامه می یابد. بارندگی در سه فصل پاییز، زمستان و بهار بیشتر است. معدل میزان بارندگی در این شهرک 323 میلیمتر در سال است و معدل روزهای یخبندان 115 روز می باشد. مهمترین بادهایی که در این شهرک می وزند و نقش زیادی در بارندگی دارند عبارتند از :

الف: باد سرد یا مه که از جانب شمال و شمال غربی می وزد و  باعث کاهش دما و افزایش نسبی رطوبت هوا می گردد که بیشتر در فصل پاییز و زمستان جریان دارد.

ب: باد گرم یا شره که از اواخر بهار تا پایان تابستان از جنوب شرقی می وزد، وزش این باد هنگام  بهار و تابستان باعث گرم شدن هوا و افزایش تبخیر و کمی رطوبت می شود و وزش بلند مدت این باد به محصولات کشاورزی آسیب فراوان می رساند .

4- وسعت و موقعیت طبیعی
          وسعت شهر کرسف 5/8 کیلومتر مربع می باشد که از طرف شمال به ادامه کوههای قیدار و از طرف جنوب و جنوب غربی ،به روستاهای صالح آباد و ملک چمن (شهید چمنی) و از طرف شرق و شما ل شرقی و جنوب شرقی به روستاها ی کره شال و عینجیک و از طرف غرب به شهر سهرود (قره قوش) منتهی می شود.

5- منابع آب
در این شهر از دو منبع،  آبهای سطحی و آبهای زیرزمینی استفاده می شود.
الف: منابع آبهای سطحی، آبهای سطحی که از ذوب شدن برفهای زمستانی و بارش بارانها به صورت رود خانه های فصلی بوجود آمده، در کشاورزی استفاده می شود .
ب: منابع آبهای زیرزمینی، که شامل چاهها ،قناتها و چشمه هاست که از مهمترین چشمه های آن می توان چشمه ساریکورپی را نام برد که قسمتهای وسیعی از جنگل و باغات شهرک با آب آن آبیاری می شود و آب شرب کرسف نیز از آن تأمین می گردد .

ج: رودخانه ها، رودخانه مهمی از کرسف عبور نمی کند . فقط یک رود خانه بنام آشاقی چای ( رود پایین) در آن وجود دارد که از کوه قیدار سرچشمه گرفته و پس از عبور از نواحی جنوبی کرسف و پس از طی مسافتی به رودخانه قزل اوزن می ریزد.

 
6- پوشش گیاهی
     شهر کرسف بخاطر داشتن چشمه های بزرگ و کوچک دارای جنگل،  چمنزار و مراتع نسبتا" خوبی است .
الف: جنگل، حوزه آبگیر چشمه بزرگ ساریکورپی باعث پیدایش جنگل نسبتاً وسیعی در قسمت مرکزی تا جنوب کرسف گردیده است. این جنگل طبیعی و بسیار زیبا در سطح شهرستان خدابنده بی نظیر بوده و از لحاظ توریستی و گردشگری منحصر به فرد است. مهمترین درختان این جنگل بید و کاهو می باشد.

ب: چمنزارها و باغات، چمنزارها و باغات در حوزه چشمه های ساریکورپی و در اطراف جنگل و با ایجاد آبراهه های انحرافی ایجاد گردیده اند. چمنزارها در تغذیه دامها و دامداری اهمیت فراوانی دارد. از میوه های تولیدی باغات هم میتوان انگور، گردو، سیب، زردآلو، گوجه، هلو، گلابی، آلبالو، گیلاس و بادام را نام برد. در کنار این میوه ها صیفی جات نیز از قبیل خیار، کدو، گوجه فرنگی، سبزیجات، آفتاب گردان، ذرت و ... را نام برد.

ج: مراتع ، مراتع کرسف نقش اصلی را در چرای دامها ایفا میکنند. از انواع گیاهان  مرتعی آن می توان ورک، گون، خارشتر، کنگر، تلخه بیان، شیرین بیان، کاکوتی، کاما و...  را نام برد.

د: گندمزار، گندمزار خود به دو دسته دیم و آبی تقسیم می شود که در مناطق پر آب و دارای چشمه، کشت گندم به طریق آبی و در مناطق کم آب یا بی آب به طریق دیم انجام می گیرد.

7- زندگی جانوری
بدلیل شرایط اقلیمی و آب و هوای متفاوت در کرسف رقم دقیقی از گوناگونی جانوران در دسترس نیست و به طور کلی جانوران وحشی را می توان به پنج دسته تقسیم کرد :
الف: پستانداران، شامل گرگ، روباه، شغا ل، خرگوش، خوک، موش صحرایی و....
ب: پرندگان بومی، شامل کبک، فاخته، قمری، یاکریم، کبوتر، عقاب، دلیجه، مرغابی، کلاغ، زاغ، بلبل، هفت رنگ و....
ج: پرندگان مهاجر، غاز، مرغابی، درنا، باقرقره، لک لک، پرستو، سار، آنقوت و ....
د: آبزیان، شامل انواع ماهیها از قبیل ماهی سفید، پولکدار و ....

ب- ویژگیهای انسانی

1- جمعیت: زمانی جمعیت کرسف بعنوان مرکز حکومت ولایت خمسه بیش از 10000 نفر بود ولی بر اساس سرشماری سال 1375، شهر کرسف تقریبا" دارای 630 خانوار و 3500 نفر جمعیت میباشد که عدم توجه مسئولین و فقدان اشتغال در منطقه و مهاجرتهای بی رویه به شهرهای بزرگ عامل مهم کاهش جمعیت این شهرک بوده است.

2- زبان: زبان اکثریت مردم کرسف ترکی میباشد و در واقع ترکی زبان محاوره ای مردم است. گفتگو به زبان فارسی نیز در میان مردم، بخصوص قشر تحصیل کرده رایج است!

3- ساختمان و بافت شهر: کرسف شهری  تقریبآ متمرکز است که دارای بافت قدیمی و جدید میباشد و بعلت شرایط خاص طبیعی، مصالح عمده ساختمانی بکار رفته در اکثر خانه ها ی قدیمی را گل وسنگ تشکیل می دهد که به صورت چینه و خشت خام مورد استفاده قرار گرفته ولی بارندگیهای شدید و حادثه غیر مترقبه سیل در سال 1371 و نیز اجرای طرح بهسازی باعث ایجاد تغییر جدی در بافت ساختمانی آن گردیده است به نحوی که تمام خانه های جدید در سالهای اخیر با آجر، تیرآهن و سیمان و بطور کلی با مصالح استاندارد و اصول مهندسی ساخته می شود. تمرکز امکانات رفاهی در قسمت شرقی کرسف توسعه این شهر را بطرف شرق بیشتر کرده است. بافت قدیمی شهرک در قسمت غربی می باشد که دارای کوچه های پیچ در پیچ می باشد. از زمان حکومت امیر جهانشاهخان افشار و نواده اش محمد حسن خان امیر افشار یک خیابان درختی بسیار زیبایی از قسمت شمال شرقی شهرک (از حدود روستای کره شال) تا دریاچه محلی و سدامیر در قسمت جنوب غربی شهرک امتداد داشت که زیبایی خاصی به منطقه بخشیده بود که به دلیل ناآگاهی عده ای از اهمیت فضای سبز مورد بهره برداری و تخریب قرار گرفت.
فعالییتهای شهرکسازی و اجرای طرح هادی در سالهای اخیر با ایجاد خیابانهایی در داخل شهر آغاز گردیده است که با کوشش مسئولین بنیادمسکن و مسئولین دلسوز منطقه تا حد زیادی از مشکلات ارتباطی مردم کاسته است.

4- موقعیت ویژه ارتباطی کرسف: کرسف به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی همیشه مورد توجه حکمرانان بوده است به نحوی که امیر جهانشاهخان افشار دهها سال این نقطه را به عنوان مرکز حکومت خود انتخاب کرده بود. کرسف مانند یک پل ارتباطی دهها روستا را به هم پیوند میدهد و از نظر جغرافیایی از یک موقعیت استراتژیکی و ژئوپلتیکی برخوردار میباشد. قبل از گسترش راهها و ارتباطات و رشد تکنولوژی بسیاری از معاملات و دادوستدهای مردم روستاهای اطراف در کرسف انجام می گرفت و کرسف در واقع یک مکان تجاری و مرکز خرید و فروش در منطقه بود. طرح تقسیم اراضی رژیم شاه که نتیجه آن خرد شدن زمینهای بزرگ و مهاجرتهای بی رویه به شهرهای بزرگ بود، تا حد زیادی در عدم توسعه این شهرک نقش داشته است ولی به هر حال با توجه به موقعیت خاص ارتباطی و وجود آبهای طبیعی فراوان و داشتن معادن سنگ و جنگل و مراتع، شهرک کرسف استعداد فراوانی برای توسعه در آینده دارد.

5- اشتغالات مردم: اکثریت مردم کرسف را کشاورزان تشکیل می دهند که در کنار کشاورزی به پرورش دام بطور سنتی مشغولند و زنان نیز اکثرا" علاوه بر  خانه داری به صنایع دستی از قبیل قالیبافی و... اشتغال دارند. عده ای نیز در کارهای خدماتی مانند امور ساختمانی و فروشندگی مشغول هستند که اکثریت شاغلان در بخش ساختمانی به دلیل فقدان کار در منطقه و بالا بودن نرخ بیکاری در شهرهای بزرگ به کار مشغولند. عدم وجود کارخانه ها و شرکتهای تولیدی در بالا بودن نرخ بیکاری تا ثیر فراوانی داشته است.   

مهاجرتهای بی رویه و علل و انگیزه های آن: یکی از پدیده های قرن بیستم که حاصل انقلاب صنعتی و رشد تکنولوژی می باشد مهاجرت بی رویه  به شهرها و گسترش شهرنشینی می باشد که مخصوصا از سا ل 1342 شتاب بیشتری داشته است که کرسف نیز از این قاعده مستثنی نیست. عدم توجه به  اصلاحات ارضی و بی توجهی به بخش کشاورزی و تخریب مزارع و نیز نیاز کارخانه ها به کارگران ساده باعث مهاجرت بیش از حد مردم این شهر  به شهرهای بزرگ گردیده است.

6-اماکن متبرکه: اماکن متبرکه در کرسف عبارتند از : مسجد جامع، مسجد باب الحوائج، مسجد زینبیه، حسینیه کرسف، امامزاده عبدالله و مرقد مطهر امامزاده مریم.

7-اماکن تاریخی: آثار زندگی در کرسف به دوران حکومت مادها برمی گردد، دلیل این مدعا وجود تپه های تاریخی در این شهرک و وجود روستای ماد آباد در نزدیکی کرسف می باشد (وجه تسمیه این روستا برگرفته از نام مادهاست). همچنین نشانه های بدست آمده از بعضی از تپه های تاریخی در کرسف حکایت از وجود تمدن در دوره اسلامی در این مکان دارد. حکیم زهراوی کرسفی در قرن چهارم هجری در کرسف می زیسته است. سنگ نوشته های موجود در قبرستان معروف به قبرستان شهداء کرسف به خط کوفی از مهمترین آثار مربوط به دوره مغول در کرسف می باشد.

حسینیه کرسف با قدمتی بیش از 100 سال بنا به دستور امیر جهانشاهخان افشار و توسط ملاقلی شیرازی (جد نگارنده) از معماران برجسته ی اهل شیراز ساخته شده است نیز یکی از آثار معماری برجسته دوران حکومت خاندان افشار می باشد که هنوز پا برجاست. مهمترین اماکن تاریخی در کرسف قلعه های مربوط به خوانین سلسله افشار بوده است که بنیانگذار این سلسله امیرجهانشاهخان افشار بوده است که این قلعه ها به علت بی توجهی و ناآگاهی بعضی از مردم از اهمیت تاریخی آنها کاسته و تخریب گردیده است از قلعه های آنان فقط قسمت طبقه اول قلعه معروف به فریک بلاغی (به معنی چشمه مرغان) مربوط به محمدحسن خان امیرافشار باقی مانده است. از دیگر آثار تاریخی شهرک کرسف آثار مربوط به سد امیر در جنوب غربی کرسف می باشد که در کنار این سد ساختمانی نیز وجود داشت که در واقع شکارگاه خوانین افشار بوده است که تنها قسمتی از ویرانه های آن باقی مانده است و از آثار مربوط به دوره ساسانیان به شمار می رود و توسط امیرجهانشاهخان بازسازی شده بود.

8- امکانات رفاهی آموزشی و ورزشی کرسف: پس از پیروزی انقلاب اسلامی تحولات عظیمی در رابطه با گسترش امکانات کرسف صورت گرفته است امکانات موجود عبارتند از برق، آب لوله کشی، گاز، تلفن، سه دبستان ابتدایی، دو مدرسه راهنمایی، دو دبیرستان، مراکزبهداشتی و درمانی، شهرداری، آتشنشانی، اداره آب، پست، مخابرات، شرکت تعاونی، خانه ترویج، بسیج، پاسگاه انتظامی، کتابخانه عمومی، سالن ورزشی، بانک قرض الحسنه و بانک ملی، مجتمع بهزیستی، مجتمع فرهنگی و تفریحی سرچشمه  و....

ج- ویژگی اقتصادی
1- کشاورزی و دامپروری: کوهستانی بودن کرسف و موقعیت مناسب جوی و وجود مراتع بسیار غنی در دامنه کوهها و دره ها و نیز وجود چشمه های بزرگ و کوچک رونق خاصی به کشاورزی و دامپروری بخشیده است. محصولات کشاورزی کرسف شامل غلات (گندم و جو)، حبوبات (عدس، نخود، لوبیا)، صیفی جات (خیار، گوجه فرنگی و سبزیجات)، میوه جات (انگور، سیب، گردو، هلو، زردآلو، گوجه درختی و ...) و گیاهان علوفه ای می باشد. شیوه تولید محصولات کشاورزی در قدیم به صورت سنتی بوده ولی در حال حاضر اغلب بطور مکانیزه کشت می شود که مکانیزاسیون تأثیر زیادی در افزایش تولید و تسریع عملیات کاشت، داشت و برداشت داشته است. اکثر کشاورزان در کنار کشاورزی به دامداری نیز به طور سنتی مشغولند. علاوه بر پرورش دام در سالهای اخیر پرورش زنبور عسل نیز رایج گردیده است.

2- صنایع:

الف - صنایع دستی: صنایع دستی کرسف شامل قالیبافی، گلیم بافی، جاجیم بافی و قلاب بافی می باشد .
ب- صنایع کارخانه ای: صنا یع کارخانه ای کرسف شامل چوب بری، جدول سازی  و.... می باشد .
ج- معادن: سنگ بعنوان یکی از مهمترین مصالح ساختمانی خانه های کرسف از کوههای شمالی کرسف تأمین میگردد و آنچه در سالهای اخیر جلب توجه کرده است نظر کارشناسان معدن می باشد که اکثر کوههای شمالی کرسف را معادن سیمان سفید اعلام کرده اند .
د- خدمات: عده قابل توجهی از مردم کرسف در بخش خدمات اشتغال دارند. ارائه خدمات ساختمانی یکی از مشاغل مهم مردم است که جمع کثیری را به خود مشغول ساخته است. علاوه بر آن گروهی نیز از طریق فروشندگی و اشتغال در بخش خدمات دولتی کسب درآمد مینمایند و درصد بالائی از کارکنان ادارات شهرستان خدابنده را تحصیلکردگان کرسف تشکیل می دهند.

 د : ویژگی های علمی و فرهنگی
         شهر کرسف سهم بسزائی در ارتقاء سطح علمی و فرهنگی منطقه خدابنده دارد. حکیم احمد بن فارس زهراوی کرسفی دانشمند برجسته جهان اسلام در قرن چهارم هجری و صاحب بیش از 38 اثر علمی ارزشمند از کرسف پا به عرصه وجود گذاشته است که شرح حال و بیوگرافی این دانشمند بزرگ را در ادامه می آوریم.
شهرستان خدابنده همواره مهد ظهور دانشمندان و نخبگان برجسته ای بوده است. آنها علیرغم اینکه از این منطقه محروم پا به عرصه وجود گذاشته اند ولی همواره در تحصیل و انتشار علوم به حدی از درجات علوم رسیده اند که نه تنها در ایران بلکه در عالم هستی شهرت جهانی پیدا کرده اند. دانشمندانی همچون شیخ شهاب الدین سهروردی، رکن الدین سجاسی، حکیم خواجه شمس الدین الهی کرسفی و احمدبن فارس زهراوی کرسفی و بعضی از دانشمندانی که چه بسا از این خطه محروم برخاسته اند ولی متأسفانه ما از شناخت آنها غافل مانده ایم. شاید کمتر کسی در منطقه خدابنده نام زهراوی کرسفی دانشمند و ادیب برجسته جهان اسلام در قرن چهارم هجری را شنیده باشد. دانشمندی که آوازه او در لبنان و فلسطین و سایر کشورهای جهان سالهاست پیچیده است و ما از آن اطلاعی نداریم. شاعر و ادیب فرزانه ای که سالهاست شعر او گوش اهل ادب و عرفان و معرفت را می نوازد و روح آدمی را از نشاط عشق و معنویت پر می کند. دانشمندی که ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه عن قرون الخالیه او را تمجید و تکریم نموده و یاقوت حموی در کتاب معجم الادبای خود بیش از چهارده صفحه در شرح حال او و تصنیفاتش مطلب نوشته است و آنچه که در زیر می خوانید خلاصه ای از شرح حال و آثار این دانشمند بزرگ است که از کتاب معجم الادبای حموی (چاپ بیروت و به زبان عربی) استخراج و به زبان فارسی ترجمه گردیده است.

بنا به گفته ابوالحسن باخرزی ، احمد بن فارس زهراوی کرسفی در قریه کرسف به دنیا آمده است او ادیب و دانشمند در زبان عربی و فقه شافعی بود و در فقه کلام و نحو مناظره میکرد سپس به مکتب مالک بن انس وارد شد. روش او در نحو کوفی است. او کتابهای بکر و رساله های مفید و اشعار زیبایی دارد و از شاگردان او میتوان بدیع الزمان همدانی را نام برد . ابوالقاسم سعد بن علی بن محمد زنجانی می گوید: ابوالحسن احمد بن فارس زهراوی از پیشوایان اهل لغت در زمان خودش بود. او فردی کریم النفس و بخشنده بود هیچ سائلی را رد نمی کرد حتی لباس و فرش خانه اش را به نیازمندان می بخشید.

صاحب بن عباد وزیر آل بویه او را بسیار گرامی می داشت و شاگردی او را می کرد و       می گفت: شیخ ما ابوالحسن از کسانی است که بخاطر زیبایی تصنیفاتش شهرت یافت و سخن او مقبول همه زبانهاست.

شیخ ابی الحسن، علی بن عبدالرحیم سلمی می گوید، پدرم می گفت: در مجلس از شیخ ابی الحسین احمد بن فارس زهراوی از وطنش سؤال شد پس او گفت: کرسف. زهراوی کرسفی برای کسب علم و دانش همیشه در سفر بوده است ابتدا به همدان و سپس به قزوین کوچ کرد بعد به زنجان و از زنجان به میانه رفت و در طی این مسافرتها از علوم علمای بزرگی همچون ابی حسن ابراهیم بن علی بن ابراهیم بن سلمه بن فخر (امام فقیه) ابی بکر، احمد بن الحسن بن الخطیب و احمد بن طاهرین المنجم ابوعبداله بهره جست.

زهراوی کرسفی بسیار مورد احترام ابوریحان بیرونی بود. ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه در مورد زهراوی چنین گفته است: قد فال فما مضی حکیم ما المرء الاباصغریه فقلت قول امری لتیب ما المرء الا بدر همته.

زهراوی کرسفی تصنیفات متعددی در زمینه های مختلف فقهی و لغت عربی دارد و بیش از 28 کتاب را تصنیف کرده است برخی از آثار او عبارت است از: کتاب المجمل،   متخیرالالفاظ، فقه اللغه، غریب اعراب القران، تفسیر اسماء النبی (ص)، مقدمه کتاب دارالعرب، حلیه الفقهاء، کتاب العرق، مقدمه الفرائض، ذخائر الکلمات، شرح رساله الزهری الی عبدالملک بن مروان، کتاب الحجر، کتاب سیره النبی (ص)، اصول فقه، اخلاق النبی (ص) کتاب الصاحبی، کتاب جامع التاویل فی تفسیر القران (4جلد )، کتاب الثیاب والحلی، کتاب خلق الانسان، هماسه المحدثه، مقیاس اللغه ( کتاب زیبایی که مثل آن تصنیف نشده است) و کتاب کفایه المتعلمین فی اختلاف النحویین.

مجمع بن محمد بن احمد با خط خود در ربیع الاول سال 446 هجری در خاتمه کتابش       می نویسد شیخ ابوالحسن، احمد بن فارس زهراوی کرسفی در ماه صفر سال 395 در شهر ری درگذشت و در مقابل مرقد قاضی القضاه، بن الحسن علی بن عبدالعزیز یعنی جرجائی دفن شد.
ابن جوزی می گوید زهراوی کرسفی دو روز قبل از وفاتش گفته است:
 
یا رب إن ذنوبی قد أحطت بها                      علــــــما و بی وبا علانی و اســــــراری
انا  ا لمو حد  لکنی ا لمقر بها                          فهب ذنوبی لتوحیدی و اقراری 

آنچه که خواندید قسمتی از شرح حال اولین دانشمند بزرگ منطقه خدابنده (خمسه) یعنی زهراوی کرسفی بود که قبل از شیخ شهاب الدین سهروردی و رکنالدین سجاسی پله های ترقی علم و دانش را طی کرده و نه تنها برای منطقه و کشور ما بلکه در سطح جهان افتخار آفریده است. امید است با شناختن بیش از پیش این دانشمند گامهای مستحکمی در زمینه ترجمه و نشر آثار وی برداریم.
خواجه شمس الدین حکیم الهی کرسفی نیز از مشایخ و علمای مشهور قرون معاصر بوده و دارای آثاری در فقه و علوم می باشد. میرزا علی تقی خان پسر حکیم الهی از کاتبان معروف و زبردست امیر جهانشاهخان افشار بوده است. وی زمانی موتمن دیوان منشی وزارت خارجه بوده سپس امیر جهانشاهخان او را از تهران به مرکز حکومت خود یعنی کرسف برای کتابت آورده است. رساله لطیفه العرفان و تصحیح کتاب مثنوی و معنوی مولوی از آثار اوست. میرزا معتمد در کرسف وفات یافته و در همین شهرک نیز به خاک سپرده شده است.

در عصر حاضر نیز چهره های برتر علمی کرسف که از این خطه بر خاسته اند کم نیستند، دکتر ویکتوریا جهانشاه افشار دانشیار دانشگاه تهران در رشته  هنرهای زیبا از دانشگاه مونیخ آلمان، دکتر علی صبوری فارغ التحصیل از انگلستان در رشته مهندس الکترونیک، محمد محمدی فارغ التحصیل از دانشگاه هاروارد آمریکا در رشته مدیریت بازرگانی، دکتر علی هاشمی فارغ التحصیل از دانشگاه تهران در رشته دامپزشکی، دکتر محمد دین محمدی در رشته مدیریت اقتصادی از انگلستان، دکتر ابراهیم دین محمدی در رشته متخصص بیهوشی، همه و همه از کرسف پا به عرصه علم و دانش گذاشته اند و بسیار جای خوشحالی است که در چندین سال اخیر بالاترین درصد قبولی به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی در سطح شهرستان خدابنده از این شهرک بوده است و در حال حاضر بیش از یکهزار دانش آموز در مدارس کرسف مشغول تحصیل می باشند.

وجود سه مسجد و یک حسینیه در کرسف بیانگر فرهنگ مذهبی و اسلامی این خطه می باشد همچنین علاوه بر وجود مدارس ابتدایی تا متوسطه وجود مراکز فرهنگی همچون کتابخانه عمومی اندیشه، کتابخانه ی خانه ی ترویج، مرکز فنی و حرفه ای، خانه جوان، کمیسیون امور بانوان، انجمن شعر و ادب همه نشانه رشد علمی و فرهنگی مردم کرسف میباشد.
 
ه: کرسف در چشم انداز آینده
کرسف به دلیل موقعیت خاص استراتژیکی و ژئوپلیتیکی زمانی مرکز حکومت ولایت خمسه (رودهای پنجگانه: قزل اوزن، فرارود، بزینه رود، زرینه رود، سجاسرود) بود و حاکمان مستقر در آن از کل منطقه خدابنده گرفته تا نواحی قابل توجهی از بیجار، قزوین، طارم، ابهر و همدان فرمان میراندند.
اگر از دیدگاه تکامل و توسعه بر کرسف بنگریم و آن را با نقاطی همچون گرماب، زرین رود و... مقایسه کنیم عقب ماندگی کرسف (این مرکز نشین روستا شده) کاملا نمایان می شود. وجود آب فراوان، سرزمینهای حاصلخیز، جنگل، باغهای بزرگ میوه و... از امتیازات ویژه کرسف می باشد.
علیرغم وجود پتانسیلها و استعدادهای بالقوه و پیشنهادات سازنده ای که بعضا توسط اهالی و اعضای شورای اسلامی کرسف به منظور بالفعل نمودن این استعدادها داده می شود متاسفانه مورد بی توجهی مسئولین قرار می گیرد. بعنوان مثال در کرسف دو سد خاکی با قدمت طولانی وجود دارد که یکی از آنها تا چند سال قبل دارای ذخیره آب بود ولی مع الاسف مسوولین امر علیرغم پیگیریهای مکرر حتی برای تعمیر و بازسازی آنها اقدامی نکرده اند.
بدیهی است اهتمام مسئولین گرانقدر در جهت بالفعل نمودن این استعدادها گامی بزرگ در جهت توسعه پایدار در این شهرک خواهد بود. شهرک کرسف با وجود موقعیت خاص جغرافیایی و ارتباطی که دهها روستای تابعه از طریق آن به هم مرتبط میشوند استحقاق تبدیل و ارتقاء به مرکزیت بخش را دارد و 35 روستای تابعه نیز خواهان تحقق این هدف ارزشمند می باشند زیرا بخش مرکزی خدابنده بدلیل گستردگی و تراکم تعداد روستاهای تابعه قادر به حل بسیاری از مشکلات این روستاها نمی باشد لذا نظر مساعد مسئولین ارجمند در این زمینه نیز  ضمن حل مشکلات روستا های تابعه فرایند پیشرفت و توسعه را نیز در منطقه خدابنده تسهیل خواهد کرد.

مجتمع فرهنگی، تفریحی و تولیدی سرچشمه کرسف که توسط شورای اسلامی در حال احداث میباشد، با مساحت آبگیری 15000 متر مربع و فضای سبز به مقدار 10000 متر مربع در سطح استان زنجان یک حادثه ی توریستی منحصر بفرد میباشد. اعضای شورای اسلامی کرسف در این مجتمع طرح تکثیر و پرورش ماهی، ایجاد فضای قایقرانی، مجموعه شهر بازی معرفی آثار تاریخی و... را مد نظر قرار داده اند که موجب جذب توریست و جهانگردان به منطقه خواهد شد.